آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای، آبیاری در شرایط کم آبی
بهترین روش آبیاری قطره ای در شرایط کم آبی، تبدیل شدن سیستم های آبیاری مزارع، باغات و محیط سبز آبیاری قطره ای می باشد.
به گزارش ایسنا، بنابراعلام آهن بین، امروزه در هنگام راه رفتن در فضاهای سرسبز و پارک ها از دیدن گل ها، درختان و فضاهای سبز لذت می برید.
بخش اول) سیستم لوله کشی آبیاری قطره ای
نگهداری این فضاهای سبز گیاهان و گلها معمولاً از اولویت اصلی می‌باشند.
یکی از مواردی که در ماندگار بودن این موارد بسیار مهم می‌باشد و حتماً باید انجام داد آبیاری کردن این فضاها به صورت اصولی و منظم می باشد.
البته روش های گوناگونی برای آبیاری وجود دارد که انتخاب این روش ها به موارد زیر بستگی دارد:
. شرایط جغرافیایی
. نوع گل و گیاه
در شرایطی که کشور ما و تمامی دنیا با مشکل کم آبی مواجه هستند بهترین و بهینه ترین راه را برای آبیاری مزارع و مراتع باید استفاده نماییم.
زمین های کشاورزی را می توان با بهینه کردن نحوه آبیاری از هرز رفتن مقداری از آبیاری جلوگیری نماییم، به نحوی که شرایط جوی و اکوسیستم آن منطقه نیز دچار بحران نگردد.
البته به صورت کلی باید بگوییم که آب در این شرایط یکی از گرانبهاترین مایعات روی زمین می باشد و حفاظت از آن برای همه انسان ها بسیار مهم باید باشد. به خاطر همین باید بهترین و مناسب ترین راه را برای آبیاری فضاهای سبز استفاده کنیم.
اگر بخواهیم از بین راه و روش های بسیار زیاد آبیاری که به صورت سنتی در مناطق مختلف کشور در زمین های کشاورزی، باغات و مکان‌های دیگر استفاده می شود صحبت کنیم که باعث جلوگیری کردن از به هرز رفتن حجم وسیعی از آب می شده است.
یک روش جدید را انتخاب کنیم باید به روش آبیاری قطره ای که در مورد آن خواهیم گفت روی بیاوریم.
آبیاری قطره‌ای راه و روشی با بهره وری بالا
یکی از کارآمدترین و مناسب ترین روش های آبیاری را می توان آبیاری قطره ای به نامیم که معمولاً در مقابل روش های آب پاشی راندمان ۷۰ درصدی دارند، خود دارای راندمان بالای ۹۰ درصد می باشد.
هرز رفتن و از بین رفتن مقدار آب در این سبک بسیار پایین است. زیرا معمولاً در این نوع روش آبیاری قطره‌ای دقیقاً آبیاری درنقطه و محل که باید آبیاری شود، قرار دارد.
در سیستمهای قدیمی که برای آبیاری فضاها استفاده می شده، متاسفانه در بعضی مواقع نیز هنوز از این روش استفاده می شود. حجم بسیار زیادی از آب هدر و هرز می‌رود.
برای هیچ گل و گیاهی نیز استفاده نمی شده است یا با بخار شدن این حجم ها و در بخشی از خاک که هیچگونه تاثیری روی گل و گیاه مورد نظر نداشته، نفوذ می‌کرده و حتی در مواقعی هم باعث آبیاری بیش از حد مصرف آن گل و گیاه شده باشد که این نیز باعث خراب شدن گیاهان می گردد.
یکی دیگر از منفعت های استفاده از روش آبیاری به شکل قطره ای نصب کردن سهل و آسان آن و همچنین کم هزینه بودن و بدون دخالت نیروی انسانی بودن آن می باشد.
مسئله مهم در این نوع آبیاری قطره انجام می شود این است که هدف و مکان مورد نیاز که دقیقاً آبیاری باید آنجا انجام شود در معرض آب قرار می گیرد که همین باعث می شود آب مستقیماً به ریشه گل و گیاه و بدنه آن ها نفوذ کند . این امر از هدردادن آب جلوگیری می کند.البته این موضوع خود یکی از اصلی‌ترین دلایل بالا رفتن راندمان.
باید مواردی را در این سیستم رعایت کرد به نوعی که قوانین طراحی و عملکرد سیستم آبیاری قطره‌ای به طور کاملا رعایت شود.
کارشناسان سایت آهن بین تجهیزات مورد نیاز را برای این سیستم خدمت شما شرح می دهند.
تجهیزات لازم جهت آبیاری قطره ای
۱. شیر قطع و وصل
۳. صافی
۴. دریپر
۱. شیرهای قطع و وصل کننده
این تجهیز از شیرهایی هستند که وظیفه قطع و وصل کردن آب را در سیستم آبیاری قطره ای به عهده دارند. اولاً در ابتدای سیستم لوله‌کشی استفاده می‌شود، معمولاً به منبع اصلی تغذیه آب به صورت یک لوله اصلی وصل می شوند، اتصالات و لوله ها و انشعابات دیگر از بعد از این شیرآلات انجام میشوند.
دلیل اصلی استفاده از شیر قطع و وصل چیست به منبع تغذیه؟
این نوع سوالات در مورد سیستم آبیاری قطره ای پیش می آید و باید جواب مناسب برای آنها داده شود.
زمانی که در فصل های بارانی هست مانند پاییز و زمستان و بهار آب باران سیراب می شوند. همین موضوع باعث می شود که ما کمتر نیاز به آبیاری فضای سبز داشته باشیم و همین دلیل باعث می شود که با بستن شیرآلات قطع و وصل می توانیم از مصرف آب اضافی جلوگیری نمایید که دلیل وصل نبودن به منبع تغذیه اصلی می باشد که زمانی که در لوله کشی دچار مشکل و تعمیر و تعویض می خواهیم بشویم.
اگر شیر قطع و وصل کننده در مسیر وجود نداشته باشد برای این کار باعث می‌شود تعداد زیادی آب هدر برود و ما نتوانیم به راحتی این عملیات تعمیر را انجام دهیم.
بعضی مواقع در سیستم های لوله کشی آبیاری قطره ای ما نیاز به انشعاب گرفتن از خط اصلی را داریم که نیاز بودن یک شیر قطع و وصل به ما کمک می‌کند که تا بتوانیم سیستم را برای لحظه قطع کنیم و بخش دیگری از سیستم در سرویس باقی بماند و بتوانیم تعمیرات را هم انجام دهیم.
آبیاری قطره ای و محاسن و معایب آن
محاسن آبیاری قطره‌ای :
آبیاری قطره‌ای آسان‌ترین راه آب دادن به هر گیاه مانند درختان و تاکها‌ست و کمبود رطوبت خاک را قبل از پیداش مکش بالاتر اثر مصرف آب به وسیله گیاه از طریق تبخیر و تعرق ، بر طرف می‌سازد . یک سیستم آبیاری قطره‌ای به علت کاربرد موثر آب و نیروی کارگر دارای مزایای آگرونومیکی ، آگروتکنیکی و اقتصادی منحصر به فرد است .صرفه جوئی در میزان آب و هزینه‌ها :
آبیاری قطره‌ای هزینه‌های بهره برداری را کاهش می‌دهد و این مسئله اساسی در این روش جدید است . سیستمهای قطره ای به آب کمتری نسبت به سایر سیستمهای متداول آبیاری نیاز دارد . مثلاً در باغات درختان جوان ، آبیاری با سیستم قطره‌ای تنها نصف آب مورد نیاز آبیاری بارانی یا سطحی مصرف می‌کند . با مسن‌تر شدن درختان ، صرفه‌جوئی در آب با سیستم قطره‌ای کاهش می‌یابد ما هنوز برای بسیاری باغداران آبیاری موثر با سیستم قطره‌ای بعلت کمبود و قیمت بالای آب ، اهمیت دارد . هزینه کارگر برای آبیاری را می‌توان کاهش داد ، زیرا در سیستم قطره‌ای کافی است که پخش آب تنظیم گردیده و سیستم به کار انداخته شود . این تنظیم‌ها توسط وسایل اتوماتیکی انجام می‌گیرد که نیاز به کارگر چندانی ندارد
.
عملیات زراعی آسانتر :
از آنجا که بیشتر سطح خاک هرگز با آبیاری قطره‌ای خیس نمی‌شود ، رشد علف هرز کاهش می‌یابد . در نتیجه هزینه کارگر و مواد شیمیایی برای کنترل علف هرز پائین می‌آید . همچنین چون با آبیاری قطره‌ای خاک کمتری خیس می‌شود ، عملیات زراعی دیگر در باغات را می‌توان لاینقطع ادامه داد . مثلاً در گیاهان ردیفی ، فاروهائی که کارگران روی آنها راه می‌روند نسبتاً خشک و محکم باقی می‌ماند . کودها را می‌توان در آب آبیاری تزریق نمود که با این کار نیازی یه نیروی کارگر برای پخش آنها روی زمین نیست . برای این منظور کودهای بسیار محلولی در بازار موجود بوده و انواع خدید آنها کودپاشی از طریق سیستم قطره ای را گسترده ساخته است . بعلت کنترل بیشتر روی محل و زمان پخش کود با سیستم قطره ای ، کارایی کود پاشی افزایش یافته است
.
به کارگیری آب شور :
آبیاری‌های مکرر رطوبت خاک را در حدی نگه میدارد که بین دو حالت خیلی خشک و خیلی ترنوسان نمی کند و بیشتر قسمت های خاک از هوای کافی برخوردار است . خیس ماندن خاک بین آبیاریها ، نمکهای موجود در محلول را رقیق تر نگه میدارد . بهمین جهت در سیستم قطره ای می‌توان از آب با شوری بیشتری نسبت به سایر روش‌های آبیاری استفاده کرد . مورد استفاده در خاکهای صخره‌ای و شیب‌های تند : سیستمهای آبیاری قطره ای را می‌توان طوری طراحی کرد که در هر نوع توپوگرافی به نحو موثر قا بل استفاده باشد . در اراضی صخره ای ، حتی اگر فاصله بین درختان نامنظم و اندازه آنها متفاوت باشد ، می توان آبیاری قطره ای را به نحوی موثر به کار گرفت زیرا آب بسیار نزدیک به هر درخت پخش می شود .
معایب آبیاری قطره ای :
هزینه نسبتاً بالا ، گرفتگی قطره چکانها ، ایجاد شوری موضعی و پخش نا منظم و لکه لکه ای رطویت خاک از معایب اصلی سیستم های آبیاری قطره ای بشمار می آیند گرفتگی :
چون خروجی فطره چکانها بسیار ریز هستند ، ذرات معدنی یا آلی موجب گرفتگی آنها می شوند . گرفتگی باعث کاهش دبی تخلیه ، غیر یکنواختی پخش آب و در نتیجه صدمه به گیاه می گردد . در برخی موارد ، ذراتی در آب آبیاری موجود است و قبل از ورود به شبکه لوله ها تصفیه نمی شود . در موارد دیگر ، ذرات در داخل خط لوله یا با تبخیر آب از روزنه قطره چکانها بین آبیاریها وارد آب می شوند .اکسید آهن ، کربنات کلسیم و بقایای جلبک و میکروبها در بعضی سیستم های آبیاری تشکیل شده اند . تصفیه شیمیائی آب منجر به حذف یا کاهش مشکل گرفتگی قطره چکانها می گردد .
یکنواختی :
بیشتر قطره چکانهای قطره ای دارای فشار سرویس پائینی هستند ( ۳ تا ۲۰ پی اس آی ) . اگر مزرعه دارای شیب تندی باشد ، دبی قطره چکان در خلال آبیاری تا حدود ۵۰ درصد پیش بینی شده تغییر کرده و بعد از بستن آب ، قطره چکانهای پائین تر همچنان به تخلیه آب ادامه می دهند . برخی گیاهان بیشتر و گیاهان دیگر کمتر آب دریافت می کنند
.
شرایط خاک :
بعضی خاکها دارای سرعت نفوذ نهایی کافی برای دریافت دبی تخلیه قطره چکانها نبوده و تولید روان آب یا شرایط ماندابی می نمایند . با دبی تخلیه ۱ گالن برساعت ، خاک بایستی دارای سرعت نفوذ نهایی ۵/۰ اینچ بر ساعت باشد تا قطر دایره تر شده در اطراف قطره چکاناز ۲ فوت تجاوز نکند . معمولاً خاکهای شنی ، بویژه با لایه بندی افقی اندک ، برای آ بیاری قطره ای بسیار مناسب می باشند . اینگونه لایه بندی برای آبیاری قطره ای مفید است زیرا حرکت جانبی آب را افزایش داده و حجم بیشتری از خاک را مرطوب می سازد . تجربه نشان داده است که خاکهای دارای بافت متوسط مناسب آبیاری قطره ای بوده ، اما برخی خاکهای بافت ریز روان آب تولید کرده اند
.
تجمع نمک :
نمکها در سطح خاک تجمع یافته و خطر بالقوه ای برای گیاه فراهم می سازد زیرا بارانهای سبک املاح را به ناحیه ریشه گیاه منتقل می سازد . بنابراین ، وقتی بعد از دوره تجمع نمک باران می آید ، آبیاری بایستی طبق برنامه ادامه یابد تا به اندازه ۵ سانتی متر باران وارد خاک شود و نمکها را از ناحیه ریشه گیاه خارج سازد.
در خلال آبیاری قطره ای ، نمکها در زیر سطح خاک و پیرامون حجم خیس شده خاک با قطره جکان نیز تجمع می یابد . خشک شدن خاک بین آبیاریها موجب حرکت معکوس آب خاک و اتنقال نمک از پیرامون ناحیه خیس شده به طرف قطره چکان می گردد حرکت آب بایستی همیشه دور از قطره چکان باشد تا از صدمات ناشی از نمک جلوگیری شود
.
خطرات :
اگر حوادث کنترل نشده ای موجب قطع آبیاری گردد ، به گیاه سریعاً صدمه وارد می شود . زیرا توان ریشه ها برای گرفتن آب و مواد غذائی به حجم نسبتاً کوچک خاک خیس شده محدود می گردد . جوندگان لوله های فرعی پلی اتیلن را می جوند برای رفع این مشکل و کنترل جوندگان ، بایستی از لوله‌های فرعی از جنس پی وی سی استفاده کرد .
با شکستن خط لوله انتقال آب اصلی یا درست کار نکردن سیستم تصفیه ، مقداری مواد زاید وارد آب می‌شود . با بروز این گونه حوادث ، تعداد زیادی از قطره چگانها دچار گرفتگی میشوند که بایستی تعمیر یا تعویض گردند .
منبع : bbk-iran.com
